(News.oto-hui.com) – Đã có hàng loạt mẫu xe Trung Quốc đạo nhái thiết kế các hãng xe nổi tiếng trên thế giới (bao gồm cả ô tô, xe máy, xe tải,…). Thế nhưng, con số hãng xe Trung Quốc bị xử thua kiện khi đạo nhái thiết kế xe khác chỉ đếm trên đầu ngón tay. Vấn đề này rất khó để xử lý bởi vì không có luật bản quyền quốc tế, chỉ có công ước quốc tế.
I. Đạo nhái thiết kế từ xe máy đến ô tô:
Gần đây, đã có không ít những mẫu xe máy Trung Quốc ra mắt “nhái” thiết kế các mẫu xe “hot” thuộc thương hiệu nổi tiếng như Honda, Yamaha. Đáng chú ý, giá bán của những mẫu xe nhái này thường rất rẻ khiến người tiêu dùng cũng không khỏi băn khoăn về chất lượng xe. Và Honda SH, Yamaha NVX, Honda Winner X,.. là 3 chiếc xe máy nổi bật đã bị Trung Quốc nhái thiết kế.
Với ô tô, năm 2019 Land Rover đã thắng kiện đối với hãng xe Landwind vì nhái trắng trợn mẫu xe của mình. Và đây cũng là lần đầu tiên một hãng xe nước ngoài được xử thắng trước một hãng nội địa ngay tại Trung Quốc. Theo Fox News, hãng xe Anh đã theo đuổi vụ kiện từ 3 năm trước.
Nhiều năm qua, không chỉ mỗi Land Rover là nạn nhân đầu tiên ở xứ sở của xe nhái, và cũng không phải hãng đầu tiên vác đơn đi kiện. Nhưng chưa hãng nước ngoài nào được xử thắng. Vậy tại sao việc xử kiện đạo nhái thiết kế xe lại khó khăn đến thế? Nguyên nhân xuất phát từ đâu?
II. Cản trở về Luật bản quyền quốc tế trong vấn đề đạo nhái thiết kế xe:
Theo Auto Express (Anh), tạp chí này tham khảo ý kiến các luật sư và nhận thấy vấn đề nằm ở chỗ “Không có luật bản quyền quốc tế”. Tức là thiết kế của Land Rover được bảo hộ ở Anh, nhưng khi sang nước khác thì chưa được bảo hộ, nên khó có cơ sở để kiện tụng.
Land Rover muốn kiện Landwind sao chép, cần chứng minh được hãng xe Trung Quốc sao chép những gì. Tòa án xem xét các chứng cứ mà hai bên cung cấp, từ đó đưa ra quyết định. Trong vụ kiện này, Land Rover thắng vì tòa tuyên bố Landwind đã sao chép 5 thiết kế độc quyền của Range Rover Evoque để tạo ra mẫu X7 như đèn, lưới tản nhiệt…
Việc chứng minh này tùy từng trường hợp, tùy từng hãng có cung cấp đủ chứng cứ hay không để tòa kết luận. Thời gian, chi phí và sự rắc rối trong thủ tục là các yếu tố khiến nhiều hãng biết rằng bị sao chép thiết kế nhưng cũng không đủ kiên nhẫn để theo kiện. Nhưng nếu doanh số của hãng bị ảnh hưởng bởi thiết kế của đối thủ, vấn đề sẽ trở nên phức tạp giống trường hợp của Land Rover.
Năm 2016, tòa từng bác bỏ đơn kiện của Land Rover một lần, bởi lẽ bằng sáng chế Evoque mà hãng xe Anh nộp ở Trung Quốc năm 2016, trong khi xe ra mắt trên thị trường từ năm 2015, vì vậy không có ý nghĩa. Thậm chí khi đó, tòa còn bác bỏ luôn bằng sáng chế này. Đồng nghĩa với việc, Evoque được bảo hộ bản quyền ở Anh, nhưng không được bảo hộ ở Trun Quốc.
Một ví dụ đơn giản, nếu muốn chứng minh đối thủ sao chép đèn pha, hãng phải đưa ra chứng cứ về việc đèn pha của hãng được tạo ra vào năm nào, đã đăng ký bản quyền hay chưa, thiết kế của đối thủ giống ở những điểm gì, lịch sử của đối thủ từng có thiết kế như vậy hay chưa. Ngay cả khi cung cấp đủ tài liệu, việc quyết định đôi khi còn phụ thuộc vào ý chí của tòa án. Bởi lẽ, bản vẽ thiết kế cũng giống như các tác phẩm nghệ thuật, rất khó để đo lường hay định đoạt.
Ở Trung Quốc, có thể dễ dàng bắt gặp các mẫu xe nhái ở khắp các ngả đường. Những sản phẩm này vẫn được giới thiệu đường đường chính chính ngay tại các triển lãm ôtô lớn như Bắc Kinh hay Thượng Hải, nơi các phiên bản gốc cùng xuất hiện.
Ngoài xe của Land Rover, vô số sản phẩm của các hãng nước ngoài khác có “anh em sinh đôi” ở Trung Quốc. Từ siêu xe McLaren, xe sang cỡ nhỏ MINI hay xe siêu sang Rolls-Royce đều có bản sao.
III. Một số mẫu xe ô tô bị Trung Quốc đạo nhái thiết kế trắng trợn:
1. Zotye SR9 – Porsche Macan:
Nếu bạn mong muốn có được một chiếc Porsche Macan nhưng khả năng tài chính giới hạn, Zoyte SR9 sẽ là một phương án thay thế lý tưởng bởi nó có thiết kế không khác gì chiếc SUV đến từ Đức. Zoyte SR9 có giá khoảng 15.125 USD tại Trung Quốc, trang bị động cơ 4 xi-lanh 2.0L tăng áp của Mitsubishi, công suất 187 mã lực và mô-men xoắn 250 Nm.
2. Shuanghuan SCEO – BMW X5:
Chiếc SUV Shuanghuan SCEO có thiết kế đầu xe giống với Lexus RX thế hệ đầu tiên, trong khi thân xe và phần đuôi nhái thiết kế từ BMW X5. BMW đã không bỏ qua chuyện này và kiện Shuanghuan ra tòa. Do đó, mẫu Shuanghuan SCEO bị cấm ở Đức, nhưng nó vẫn ung dung phát triển tại thị trường nội địa.
3. CH Lithia – Audi R8:
CH Auto đã chọn Audi R8 làm “hình mẫu” cho chiếc xe điện Lithia. Phần đầu và đuôi xe có sự khác biệt, nhưng khi nhìn từ bên hông chiếc CH Lithia giống hệt chiếc R8 của Audi. Mẫu xe này ra mắt năm 2012 tại Triển lãm ôtô Trung Quốc. Xe trang bị động cơ AC làm mát bằng không khí, công suất 201 mã lực tại 7.000 – 8.000 vòng/phút, mô-men xoắn 220 Nm từ 0-5.000 vòng/phút, dẫn động bánh sau. Bộ pin li-ion 36 kWh và 106 Ah có tầm hoạt động khoảng 150 km, đạt tốc độ tối đa 170 km/h.
4. Changan X70A – Land Rover Discovery 4:
Một mẫu xe khác của Trung Quốc nhái thiết kế của Land Rover là chiếc Changan X70A. Mẫu xe này có ngoại hình giống với mẫu SUV Land Rover Discovery 4. Dù phần đầu và đuôi X70A khác biệt, nhưng kiểu dáng tổng thể của chiếc SUV này lại trùng hợp lạ thường với chiếc xe của Anh quốc. Mẫu xe này vẫn duy trì sản xuất tại thị trường nội địa.
5. Youxia Ranger X – Tesla Model S:
Chiếc Youxia Ranger X có thiết kế giống với chiếc xe điện Tesla Model S cả trong lẫn ngoài. “Youxia” trong tiếng Trung Quốc có nghĩa là “kỵ sĩ”, chính vì thế mà mẫu xe này cũng trang bị hệ thống đèn LED lấy cảm hứng từ chiếc KITT trong phim Knight Rider. Xe có khả năng tăng tốc 0-100 km/h trong 5,6 giây, tầm hoạt động 460 km. Tesla đến giờ vẫn chưa có bình luận gì về chiếc xe “bản sao” của mình.
6. Lifan 320 – Mini hatchback:
Lifan 320 là mẫu xe cỡ nhỏ ra mắt lần đầu tại Triển lãm ôtô Bắc Kinh 2008. Xe trang bị động cơ 1.3L. Lifan 320 gây chú ý vì có thiết kế tương đồng với chiếc Mini hatchback. Phiên bản nâng cấp của mẫu xe này ra mắt năm 2013 lại có thiết kế giống với chiếc Fiat 500.
Bài viết liên quan:
- Thiết kế xe VinFast sẽ không bị “đụng hàng” tại châu Âu
- Đèn kiểu “mắt hí” trở thành trào lưu thiết kế trên các mẫu xe mới
- Làm cách nào mà pin xe điện Trung Quốc chinh phục thị trường thế giới?
