Tìm hiểu về các cơ cấu đảm bảo an toàn trên hộp số ô tô

(News.oto-hui.com) – Các cơ cấu đảm bảo an toàn có vai trò cực kì quan trọng trên hộp số của ô tô. Vậy thì các cơ cấu này là gì và hoạt động như thế nào?

Có 3 cơ cấu đảm bảo an toàn trên hộp số đó là cơ cấu khóa định vị trục trượt, cơ cấu khóa hãm và bảo hiểm gài số lùi.

1. Cơ cấu khóa định vị trục trượt:

Cơ cấu khóa định vị trục trượt có vai trò giúp tránh hiện tượng tự nhảy số sau khi người lái gài số. Việc hộp số tự nhảy số sẽ rất nguy hiểm trong những trường hợp xe đang di chuyển với tốc độ cao và có thể gây hư hỏng các bộ phận của hộp số như các bánh răng, ống gài,…

Cơ cấu khóa định vị này được dùng cho từng trục trượt và được bố trí ở thân hoặc ở nắp hộp số trong mặt phẳng vuông góc với thanh trượt.

Hiện nay trên các ô tô thường dùng cơ cấu định vị loại bi lò xo. Bộ phận định vị đặt trên nắp hộp số liên hệ với với các rãnh lõm trên các trục trượt 3, 4, 5. Mỗi trục trượt có ba rãnh lõm, khoảng cách giữa các rãnh lõm tương ứng với hành trình di chuyển của các bánh răng khi gài hoặc ngắt số.

Rãnh lõm ở giữa dùng để định vị bánh răng ở vị trí trung gian. Hai rãnh lõm còn lại ở hai bên dùng để định vị các bánh răng ở các số tương ứng.

Các viên bi định vị 2 được các lò xo 1 nén và nằm trong nắp hộp số 6. Khi người lái gài số, lực tác dụng từ người lái làm trục trượt di chuyển dọc trục. Viên bi 2 bị đẩy lên và lò xo 1 bị nén lại. Khi đã gài được số nào đó thì rãnh lõm trên trục trượt sẽ trùng với vị trí đặt viên bi. Lúc này lò xo 1 đẩy viên bi 2 vào vị trí rãnh lõm mới và định vị vị trí mới cho trục trượt. Không cho phép trục trượt tự dịch chuyển khi chưa có tác động của người lái.

2. Cơ cấu khóa hãm:

Cơ cấu khóa hãm được dùng để ngăn ngừa hiện tượng gài đồng thời hai trục trượt cùng một lúc. Nếu để hiện tượng này xảy ra thì sẽ gây ra cưỡng bức các bánh răng trong hộp số làm gãy, vỡ bánh răng và trục.

Nguyên tắc hoạt động của cơ cấu khóa hãm này là khi có một trục trượt hoạt động, di chuyển thì những trục trượt còn lại sẽ bị khóa cứng không thể di chuyển được. Như vậy sẽ tránh được hiện tượng bị gài hai số cùng một lúc.

Trục trượt giữa có lỗ xuyên thông, trong đó chốt khóa 6 có thể dịch chuyển. Giữa các trục trượt được bố trí các viên bi kép 4, 5. Các trục trượt được xẻ rãnh (vuông góc với các rãnh lõm của cơ cấu định vị) sao cho chiều sâu đủ để khóa các trục trượt.

Kích thước của các viên bi và rãnh vát được tính toán sao cho khi một trục trượt dịch chuyển khỏi vị trí trung gian, các trục trượt còn lại sẽ bị khóa cứng.

3. Bảo hiểm gài số lùi:

Cơ cấu bảo hiểm gài số lùi có vài trò giúp tránh gài số lùi một cách ngẫu nhiên. Khi gài số lùi, người lái cần phải tác động một lực đủ lớn mới đưa được đầu cần số vào vị trí dịch chuyển trục trượt số lùi. Vì thế khi gài số lùi thì người lái sẽ có cảm giác nặng hơn so với việc gài các số khác.

Khi gài số lùi, lực gài của người lái lúc này cần phải thắng thêm được lực cản của lò xo tì 1 để đẩy trục trượt số lùi 4 vào vị trí gài số. Tạo nên cảm giác gài nặng hơn cho người lái.

Bài viết liên quan: