(News.oto-hui.com) – Cơ cấu điều tốc là một trong những cơ cấu quan trọng trong quá trình vận hành động cơ diesel. Tuy nhiên, không nhiều người hiểu vì sao động cơ diesel lại cần có cơ cấu điều tốc, còn động cơ xăng thì không. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết lý do cho việc này.
1. Tính ổn định của động cơ:
Khi động cơ làm việc để kéo máy công tác, chế độ làm việc ổn định của động cơ là điểm cắt nhau của đường hai đường đặc tính theo tốc độ vòng quay : đường 1 là mômen của động cơ ở vị trí cố định của cơ cấu điều khiển cung cấp nhiên liệu (thanh răng của bơm cao áp, bướm ga của động cơ xăng ..) và đường 2 là mômen cản của máy công tác.
1: moomen của động cơ
2: moomen cản của máy công tác
Chế độ làm việc càng ổn định khi tốc độ vòng quay tăng, mômen động cơ giảm nhanh và mômen cản của máy công tác tăng nhanh có nghĩa là hai đường đặc tính cất nhau với độ dốc càng lớn và ngược lại.
Với mỗi một máy công tác nhất định (ví dụ như động cơ kéo bơm nước, chân vịt tàu thủy hay dẫn động ô tô …) đặc tính mômen cần không thay đổi, vì vậy tính ổn định chế độ làm việc của hệ thống phụ thuộc trước hết vào đổ dốc của đặc tính động cơ.
Xem thêm: Tìm hiểu về đường đặc tính lý tưởng của bộ chế hòa khí trên ô tô
Nếu chế độ làm việc của động cơ với máy công tác không ổn định, động cơ phải được trang bị cơ cấu tự động điều chỉnh gọi là cơ cấu điều tốc để giữ cho tốc độ vòng quay của hệ thống ổn định.
2. Cơ cấu điều tốc cần thiết cho động cơ Diesel thay vì động cơ xăng:
Trong động cơ xăng, để điều chỉnh tài trọng của động cơ, trên đường nạp bố trí bướm tiết lưu hay bướm ga. Khi tốc độ vòng quay n của động cơ tăng, tổn thất khí động qua bướm tiết lưu tăng rất nhanh, mômen của động cơ sau khi đạt cực đại sẽ giảm nhanh (hình a) và càng giảm nhanh khi càng đóng nhỏ bướm ga (đường 2,3).
Do đó, chế độ làm việc của động cơ với máy công tác rất ổn định nên không phải trang bị cơ cấu điều tốc. Nếu có chăng chỉ cần có cấu hạn chế tốc độ vòng quay mà thôi.
Còn đối với động cơ diesel, việc điều chỉnh tải trọng được thực hiện do thay đổi lượng nhiên liệu cung cấp cho mỗi chu trình, trong khi lượng không khí nạp hầu như không đổi. Do trên đường nạp không có bướm tiết lưu nên không có tổn thất cục bộ như ở động cơ xăng.
Ngoài ra, thông thường lượng nhiên liệu cung cấp cho mỗi chu trình theo đặc tính bơm cao áp tăng theo tốc độ vòng quay. Vì vậy, đặc tính của động cơ rất thoải (hình b) và hình dạng các đặc tính ở các vị trí khác nhau của cơ cấu điều chỉnh cung cấp nhiên liệu thoải tương tự nhau (đường 1, 2, 3). Do đó, khi dùng động cơ diesel đối với hầu hết các máy công tác đều phải lắp cơ cấu điều tốc để bảo đảm động cơ làm việc ổn định.
Bài viết liên quan:
- Cấu tạo, phân loại và nguyên lý hoạt động của bộ đồng tốc
- Tìm hiểu về hệ thống điều khiển tốc độ không tải ISC
- Cấu tạo, phân loại & nguyên lý của hệ thống khởi động trên ô tô
