(News.oto-hui.com) – Như các bạn đã biết, có một bộ phận điều chỉnh xu-páp nạp và xả, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả làm việc của động cơ, chính là trục cam. Sơ đồ bố trí trục cam phổ biến nhất trên động cơ ô tô hiện nay là SOHC và DOHC. Vậy SOHC và DOHC là gì? Ưu, nhược điểm của mỗi kiểu bố trí ra sao? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua trong bài viết này nhé!
SOHC (Single Overhead Camshaft)
Đây là kiểu động cơ có duy nhất một trục cam bố trí ở đỉnh máy, phía trên các xupap. Trục cam dẫn động trực tiếp cả xu-páp nạp và xả thông qua con đội hoặc cò mổ. SOHC cho phép bố trí 2 hoặc 3 xupap cho mỗi xi-lanh, nếu dùng 4 xupap, kết cấu truyền động sẽ rất phức tạp.
DOHC (Double Overhead Camshaft)
Đây là kiểu động cơ sử dụng 2 trục cam. Phương án bố trí 4 xupap cho mỗi xi-lanh tương đối dễ dàng. Động cơ có thể đạt tốc độ vòng quay lớn. Đồng thời cho phép đặt xu-páp ở các vị trí tối ưu tăng khả năng vận hành. Có thể đây là cơ sở cho việc tạo ra các công nghệ Van biến thiên như VVT-i, CVVT, CVVL,… Tuy nhiên nó khiến trọng lượng hệ thống phân phối khí tăng, kết cấu phức tạp, tốn nhiều công suất quay trục cam và giá thành cao.
Phân tích ưu – nhược điểm
| So sánh | SOHC | DOHC |
| Ưu điểm | + Ở tốc độ thấp, động cơ SOHC sẽ tạo ra mô men cao hơn loại DOHC có cùng dung tích. + Cấu tạo đơn giản kéo theo việc giảm giá bán, hoặc thay vào đó sẽ đầu tư hơn vào thiết kế, tiện ích. Vì đây là loại động cơ thông dụng nên khi bị hỏng hóc dễ tìm được nơi sửa chữa, chi phí sửa chữa và thay thế cũng thấp hơn nhiều. | + DOHC có thể lắp 4 van hoặc nhiều hơn nên khi cùng một mức dung tích sẽ cho công suất lớn hơn nhiều so với động cơ SOHC. + Ở tốc độ cao, mô men và công suất tối đa của DOHC lại cao hơn SOHC, giúp máy khỏe hơn. + Việc bố trí được bugi ở chính giữa đỉnh buồng đốt giúp cho động cơ DOHC có hiệu quả đốt cháy nhiên liệu tốt hơn. + Động cơ DOHC còn sở hữu ưu thế về khả năng ứng dụng công nghệ van biến thiên, điều chỉnh trục cam giúp tối ưu hóa chế độ vận hành. |
| Nhược điểm | + SOHC chỉ cho phép sử dụng 2 van trên mỗi xi lanh nên cùng 1 mức dung tích sẽ cho công suất thấp hơn. + Động cơ SOHC do trục cam phải đặt chính giữa buồng đốt để truyền động cho cả van nạp/xả nên bugi phải đặt sang bên cạnh khiến hiệu quả sử dụng nhiên liệu kém hơn hẳn, do vậy xe sử dụng động cơ SOHC thường hao xăng hơn động cơ DOHC. + Việc áp dụng các công nghệ cao khác trên SOHC gặp nhiều khó khăn. | + Giá thành cao vì cấu tạo động cơ phức tạp với nhiều chi tiết và yêu cầu công nghệ cao hơn. Khi gặp hư hỏng phải sửa đòi hỏi sự tỉ mỉ và người thợ có tay nghề cao, chi phí sửa chữa thay thế đắt đỏ. + Kết cấu cồng kềnh làm trọng lượng xe tăng lên, điều này ảnh hưởng một phần đến khả năng vận hành, hoặc buộc nhà sản xuất phải tối giản một số chi tiết để cân bằng. |
Như vậy có thể thấy trên lý thuyết, sơ đồ bố trí trục cam SOHC có ưu thế hơn ở vòng tua thấp, còn DOHC vượt trội ở vòng tua cao. Nhưng để so sánh loại động cơ nào hiệu quả hơn còn phải dựa vào vật liệu và độ chính xác khi chế tạo, do đó chạy thử trên điều kiện thực tế phù hợp luôn là cách đánh giá chuẩn xác nhất.
Bài viết liên quan:
