(News.oto-hui.com) – Một trong những nguyên nhân khiến động cơ hoạt động không ổn định, rung giật là do bugi đánh lửa hoạt động không tốt. Lúc này, chúng ta cần tiến hành kiểm tra và thay thế bugi đánh lửa mới.
Nguyên nhân có thể là do khe hở giữa hai điện cực bugi quá cao (Do điện cực mòn quá nhiều), điện áp cao có thể bị phóng qua lớp cách điện trên thân bugi hay qua đầu bugi bị ướt. Vì vậy động cơ không thể khởi động hoặc khởi động lâu.
Việc kiểm tra khí thải động cơ có thể giúp phát hiện ra bugi hoạt động kém. Nhưng đối với phương tiện không bắt buộc kiểm tra phát thải (xe gắn máy) việc phát hiện ra hư hỏng bugi chỉ khi động cơ hoạt động không tốt.
Tại sao cần phải thay thế bugi?
Cần hiểu rằng bugi đánh lửa không hoạt động mãi mãi. Nó cần được thay mới sau một khoảng thời gian sử dụng nhất định. Dưới đây là những lý do:
Lý do 1:
Một bugi mới có thể duy trì công suất và hiệu suất động cơ ở mức cao nhất. Mỗi động cơ đều có khả năng xảy ra hiện tượng bỏ lửa và tỉ lệ bỏ lửa sẽ tăng dần theo thời gian sử dụng. Điều này làm tăng lượng khí thải gây ô nhiễm và giảm công suất.
- Người lái xe sẽ không thể nhận ra điều này cho đến khi xe chạy được một quãng đường cố định thì động cơ bị rung giật nhiều hay chết máy hoặc động cơ khó khởi động.
- Tất cả xe đời 1996 về sau đều có một hệ thống chẩn đoán OBD để theo dõi việc động cơ bỏ lửa.
Khi xảy ra hiện tượng bỏ lửa thì sẽ gây ra lượng khí thải tăng 50% so với bình thường và đèn cảnh báo sẽ được bật.
- Đối với các xe đời cũ không có hệ thống cảnh báo này thì việc thay thế bugi đánh lửa sau một thời gian sử dụng nhất định là cần thiết để duy trì hiệu suất động cơ.
- Đối với bugi tiêu chuẩn thì thời gian cần thay mới là sau khi đi khoảng 75.000 km, đối với loại bugi platinum thì khoảng 160.000 km.
Thay đổi bugi mới không phải là phương pháp sửa chữa cho tất cả các vấn đề về hoạt động của động cơ và lượng khí thải nhưng trong nhiều trường hợp, thay bugi mới có thể cải thiện đáng kể vì nó làm giảm lượng khí thải hydrocacbon và đạt tiêu chuẩn về khí thải.
Lý do 2:
Bugi mới sẽ giúp cải thiện việc khởi động lạnh.
- Việc cố khởi động lạnh khi bugi hoạt động không tốt cũng là nguyên nhân làm cho bình ắc quy bị hết điện.
- Khi Bugi cũ được tháo ra kiểm tra chúng thường bị mòn hoặc bẩn.
- Chất tẩy bẩn dính trên đầu bugi có thể là nguyên nhân gây ra hiện tượng bỏ lửa.
Bugi mới sử dụng ít điện áp hơn từ hệ thống đánh lửa và làm giảm tỉ lệ xảy ra hiện tượng bỏ lửa trong động cơ.
- Số điện còn lại được dùng cho máy khởi động và kim phun.
Bugi bị ướt cũng ảnh hưởng đến hoạt động đánh lửa.
- Khi bugi bị ướt do quá thừa nhiên liệu, điện áp đánh lửa sẽ đi về mass thông qua chỗ ướt, do đó không thể tạo ra tia lửa.
Hiện tượng bugi đánh lửa bị ướt phổ biến trên nhiều loại xe cũ sử dụng bộ chế hòa khí hơn bởi vì khi bạn nhồi bàn đạp ga sẽ gây ra dư thừa nhiên liệu trong buồng cháy.
Nguyên nhân khác gây dư thừa nhiên liệu có thể do cánh bướm ga bị kẹt hay rò rỉ van kim.
- Đối với động cơ phun nhiên liệu, hiện tượng bugi bị ướt ít xảy ra và nguyên nhân chủ yếu do kim phun bị đái khi khởi động lạnh hay hỗn hợp phun quá giàu khi khởi động (nguyên nhân do bộ điều khiển).
- Lúc này cần tháo và lau khô bugi đánh lửa hoặc thay mới bộ bugi khác để khởi động lại động cơ đồng thời cũng nên kiểm tra hệ thống nhiên liệu.
Lý do 3:
Thay mới bugi sẽ làm giảm thiểu nguy cơ hư hỏng bộ xúc tác khí thải.
Một bugi hoạt động không tốt có thể gây ra hiện tượng bỏ lửa dẫn đến nhiên liệu còn thừa đi vào bộ xúc tác khí thải làm cho nhiệt độ hoạt động của bộ xúc tác tăng lên gây ra tan chảy chất nền của bộ xúc tác dẫn đến hỏng bộ xúc tác.
- Điều này có thể làm tắc nghẽn ống xả làm cho áp suất trong ống xả tăng cao, tăng lượng khí sót, công suất động cơ giảm đặc biệt là ở tốc độ cao, tăng tiêu hao nhiên liệu hoặc thậm chí là làm ngừng hoạt động động cơ và không khởi động lại được ngay sau đó.
Nếu chúng ta chỉ thay thế bộ chuyển đổi trong trường hợp này mà không thay thế bugi bộ chuyển đổi có thể bị hỏng vì cùng nguyên nhân.
Về bugi:
Các bugi là bộ phận cuối cùng của hệ thống đánh lửa. Cho dù động cơ sử dụng bộ chia điện thông thường hay sử dụng hệ thống đánh lửa trực tiếp thì một bugi đánh lửa hoạt động tốt là cần thiết để đạt được công suất cao.
Điện áp của bugi khi đánh lửa vào khoảng 20.000V đến 25.000 V. Điện áp chính xác phụ thuộc vào:
- Khoảng cách giữa hai cực của bugi: khoảng cách càng rộng thì cần điện áp càng cao. Khoảng cách giữa hai điện cực cần phải được đặt theo thông số nhà chế tạo.
- Tình trạng của hai điện cực: độ mòn điện cực sẽ yêu cầu điện áp cao hơn.
- Tải động cơ: tải động cơ càng cao điện áp yêu cầu càng tăng. Do đó nếu bugi bị mòn hay khoảng cách hai cực quá lớn sẽ gây ra bỏ lửa.
- Điện trở: Điện trở trên dây cao áp và trong bugi tăng sẽ làm điện áp đánh lửa giảm. Nên thay dây cao áp đã bị hư hỏng hay quá lỏng để cải thiện việc đánh lửa.
- Nhiệt độ hoạt động: Khi bugi lạnh cần nhiều điện áp hơn để đánh lửa.
Một hệ thống đánh lửa tốt cần có điện áp cao từ cuộn thứ cấp của bôbin, dây cao áp tốt, một bugi sạch có tình trạng tốt và đúng loại. Nếu bất kỳ tiêu chuẩn nào trong số này không được đáp ứng, tia lửa điện có thể không được phát ra hay yếu làm cho động cơ không khởi động được.
- Một cách đơn giản để nhận biết khi cần thay bugi mới là nhìn vào đồng hồ đo quãng đường đi của xe. Kể từ khi bugi lần trước được thay đến quãng đường được khuyến cáo thay bugi thì cần thay bugi mới.
- Một cách khác để kiểm tra bugi đó là sử dụng máy đo chuyên dụng (oscilloscope) để hiển thị thời gian và cường độ điện áp. Khi bugi hoạt động không tốt thì đồ thị biểu hiện điện áp trên thiết bị này không theo quy luật và thất thường.
- Điện áp đánh lửa trên mỗi xi lanh thường không khác nhau quá 3 kV. Khi màn hình hiển thị một xilanh có điện áp đánh lửa bất thường có thể do dây cao áp bị hỏng.
- Thời gian phóng tia lửa điện hiển thị trên màn hình Oscilloscope được đo bằng mili giây (phần nghìn giây). Thời gian này trung bình với động cơ chạy không tải khoảng 1,5 mili giây.
- Khoảng thời gian thấp hơn 0,8 mili giây thì điện áp không đủ để phát ra tia lửa điện. Nếu lớn hơn 1,8 mili giây có nghĩa là bugi đang bị quá tải do lượng cacbon tích tụ trên đầu bugi.
Những triệu chứng của bugi hỏng có thể nhìn thấy bằng mắt thường:
– Bugi màu đỏ gạch hoặc vàng rơm:
- Sứ cách điện có màu đỏ gạch nhạt hoặc vàng rơm, khô sạch chứng tỏ động cơ đang hoạt động tốt, được điều chỉnh đúng.
– Bugi có màu đen và khô:
- Khi phát hiện hiện tượng có khói đen thoát ra từ ống pô xe và kiểm tra bugi có màu đen và khô cháy thì lúc này bugi của xe đã bị lỗi.
- Nguyên nhân là do tình trạng thừa nhiên liệu và ít không khí vào buồng đốt từ bộ chế hòa khí hoặc bướm gió bị kẹt gây nên.
- Để khắc phục nên chỉnh lại lượng gió và nhiên liệu vào buồng đốt từ bộ chế hòa khí và thay thế bugi mới cho xe.
– Bugi có màu đen và ướt:
- Tình trạng khi sử dụng xe khó nổ, vận hành có mùi khét, khói xanh từ pô xe, hãy kiểm tra ngay bugi xe. Đây là dấu hiệu chỉ ra dầu đã lọt vào xi-lanh rồi bị đốt tạo thành muội bám trên bugi và làm bộ phận bugi bị hỏng.
- Với lỗi này nên kiểm tra bộ phận séc-măng và van trong động cơ để khắc phục không để dầu lọt vào xy-lanh làm hỏng bugi xe và động cơ.
– Bugi có màu trắng:
- Hiện tượng bugi có màu trắng là do động cơ hoạt động quá nóng do hệ thống làm mát động cơ bị hỏng, chế hòa khí cấp nhiều không khí vào buồng đốt hoặc các-te bị hở.
- Khi gặp hiện tượng này cần nhanh chóng kiểm tra và sửa bộ phận làm mát của xe và thay thế bugi mới giúp đánh lửa lại cho xe.
– Bugi bị mòn cực tâm:
- Nguyên nhân xảy ra lỗi này là do bugi có khoảng nhiệt không phù hợp, thiếu hòa khí vào nhiên liệu, thời gian đánh lửa sớm hoặc do thiếu dầu bôi trơn động cơ.
- Ngoài cách thay bugi mới để khởi động xe tốt hơn thì cần phải kiểm tra các bộ phận làm mát, bộ chế hòa khí và dầu trong động cơ, tránh việc nhanh hỏng động cơ và bugi khi thay mới.
– Bugi có khoảng đánh lửa lớn:
- Khi bugi có khoảng đánh lửa lớn sẽ gây ra hiện tượng khởi động có mùi khét, khởi động mãi không nổ máy, hay chết máy và khó khởi động lại.
- Nguyên nhân là do xe sử dụng bugi đã quá lâu chưa thay mới khiến khoảng cách đánh lửa bugi quá xa. Điều này khiến động cơ xe hoạt động nhanh yếu vì phải cung cấp nhiều điện thế để đánh lửa.
- Để khắc phục hãy nhanh chóng thay mới bugi xe, nếu càng để lâu sẽ khiến động cơ xe rất nhanh hỏng, lúc đó việc sửa chữa sẽ tốn hơn rất nhiều.
Mẹo thay thế bugi:
Khi thay thế bugi, bạn có thể chọn bugi làm bằng platinum. Điều này có thể làm bạn tốn kém trong khoảng thời gian đầu nhưng nó lại tiết kiệm tiền cho bạn trong thời gian dài sử dụng vì chúng hoạt động rất tốt và không phải thay thế thường xuyên. Tuổi thọ trung bình của chúng là 160.000 km hoặc hơn.
Tiến Đạt
Bài viết liên quan:
- Tại sao bugi bị bám bẩn và đánh lửa kém ?
- Làm thế nào khi bugi ướt và có màu đen ?
- Loại bugi nào tốt nhất cho xe của bạn?
