(News.oto-hui.com) – Trên hộp số có rất nhiều chi tiết chịu ma sát không kém gì động cơ. Dầu hộp số là chất xúc tác không thể thiếu, giúp các chi tiết bôi trơn, làm mát và bảo vệ các chi tiết bên trong hoạt động ổn định. Nếu xảy ra hiện tượng thiếu dầu hộp số, chiếc xe sẽ vận hành rất kém, thậm chí hư hỏng lớn cùng với nhiều vấn đề nguy hiểm có thể xảy ra.
Giống như các hệ thống khác trên xe hơi, các chi tiết bên trong hộp số luôn có sự hao mòn theo thời gian, nhất là khi làm việc nặng nhọc như chạy/dừng liên tục trong thành phố hay chở tải trọng lớn, điều này sẽ đẩy nhanh sự xuống cấp của các chi tiết bên trong hộp số. Những tình huống đó không chỉ làm gia tăng nhiệt độ mà còn ăn mòn các chi tiết cơ khí bên trong hộp số.
Nếu mức dầu trong hộp số thấp hoặc dầu đã bắt đầu bị hư hỏng, ta sẽ dễ dàng nhận thấy hiệu suất giảm khi sang số hoặc xuất hiện tiếng kêu từ sự ăn khớp của các bánh răng. Điều này cũng có thể làm tăng nguy cơ làm hỏng các bánh răng và bộ phận bên trong chúng khi bắt đầu mài với nhau do thiếu dầu bôi trơn.
Nếu điều kiện kéo tải nặng, lái xe dừng và di chuyển (stop-and-go) trong thành phố thường xuyên cùng với kiện thời tiết khắc nghiệt có thể ảnh hưởng xấu đến hệ thống truyền động. Nếu thường xuyên lái xe trong những điều kiện này, ta sẽ cần phải kiểm tra mức độ và tình trạng dầu bên trong hộp số thường xuyên để tránh có bất kỳ vấn đề xấu nào xảy ra.
1. Dầu hộp số sàn và hộp số tự động:
Đối với hộp số sàn, vai trò chính của dầu hộp số chính là bôi trơn, làm mát và làm sạch các chi tiết chịu ma sát bên trong.
- Khi hiện tượng thiếu dầu hộp số sàn xảy ra, có thể chỉ làm cho người lái cảm thấy việc chuyển số khó hơn, nặng hơn; hay đôi khi xuất hiện tình trạng kẹt số.
- Hộp số sàn không hề “kén” dầu, có thể sử dụng hầu hết các loại dầu hộp số thông thường.
Thế nhưng, đối với hộp số tự động, dầu bôi trơn lại là câu chuyện khác hoàn toàn. Bởi vì, vai trò của dầu bôi trơn trong hộp số tự động nhiều hơn hộp số sàn.
- Nó không chỉ thực hiện việc bôi trơn, làm mát, làm sạch mà còn phải kiêm luôn việc hoạt động của các piston thủy lực hay hệ thống van bên trong hộp số.
- Nếu dầu bôi trơn thiếu, việc điều khiển của hệ thống máy tính đến các tấm ma sát ở từng vị trí chuyển số sẽ gặp vấn đề, khó ăn khớp và khó ép chặt vào nhau hơn (lực ép không đủ lớn).
Khi xảy ra hiện tượng thiếu dầu hộp số tự động, xe rất yếu (mặc dù động cơ vẫn tăng vòng tua), tăng tốc kém. Trường hợp nặng nhất xảy ra thì các tấm ma sát chuyển số bị trượt nhiều hơn, không nhảy số được và thậm chí có thể nóng quá mức nhiệt, gây hư hỏng.
2. Triệu chứng của hiện tượng thiếu dầu hộp số:
Làm cách nào để nhận biết hiện thiếu dầu hộp số? Dưới đây là một số triệu chứng:
a. Các vũng dầu:
Nếu nhận thấy sự hình thành các vũng dầu dưới gầm ô tô thì có thể chiếc xe đã bị rò rỉ chất lỏng truyền động. Rò rỉ dầu là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất để nhắc nhở rằng hộp số xe ô tô đang có vấn đề. Có thể là do hư hỏng ron làm kín phía dưới đáy hộp số, hay rò rỉ phớt chặn trục, đường dẫn chất lỏng, …
b. Rung giật:
Triệu chứng rung giật thường xảy ra với các xe sử dụng trong thời gian dài, các xe ít tuân thủ quy trình bảo dưỡng.
- Với từng loại hộp số (hộp số sàn hoặc hộp số tự động), hiện tượng rung giật sẽ có phản ứng khác nhau khi hộp số có vấn đề.
- Với hộp số sàn khi hư hỏng sẽ có dấu hiệu rung giật như cảm giác bạn đang chuyển vào một số mới hoặc phát ra tiếng kêu ken két.
c. Màu sắc của dầu hộp số:
Thông thường, dầu hộp số sẽ có màu đỏ. Nhưng nếu dầu chuyển sang màu nâu sẫm hơn hoặc màu xanh lục (đục) thì có thể đây là dấu hiệu nên cần phải thay dầu hộp số.
d. Âm thanh phía dưới gầm:
Nếu nghe thấy tiếng ồn bất thường của gầm khi tăng tốc hoặc đi vòng quanh góc cua hoặc lúc mới khởi động, có thể hệ thống truyền động đang gặp phải vấn đề. Ngoài ra, nếu xảy ra hiện tượng thiếu dầu hộp số có thể tạo ra âm thanh cạch cạch do sự ăn khớp của các bánh răng không tốt.
e. Đèn cảnh báo:
Nhiều xe hiện đại được trang bị công nghệ đèn cảnh báo dầu hộp số để có thể nhận biết được xe đang gặp phải vấn đề gì.
- Nếu nhận thấy đèn trên bảng điều khiển Taplo sáng. cho biết nhiệt độ hộp số cao, điều này có nghĩa là dầu hộp số đang nóng hơn mức bình thường.
- Bên cạnh đó, đèn Check Engine (đèn “cá vàng”) không phải lúc nào cũng chỉ về động cơ, nó cũng có thể sáng nếu có sự cố liên quan đến hộp số.
f. Khó khăn khi sang số:
Chuyển số khó khăn đã đành, nhiều trường hợp hộp số hư hỏng còn dẫn đến tình trạng xe ì ạch không thể vào số và di chuyển được, mặc dù bạn đã đẩy bàn đạp ly hợp và cố gắng di chuyển cần số.
- Triệu chứng này có thể xảy ra bất cứ khi nào, từ việc bạn bắt đầu vào số đầu tiên từ trạng thái dừng xe, hay tăng giảm số trong quá trình xe di chuyển.
Sự chậm trễ khi sang số hoặc các vấn đề khi chuyển số, chẳng hạn như trượt, va chạm và tiếng ồn có thể là những dấu hiệu chính cho thấy dầu hộp số của bạn có vấn đề (mức dầu thấp; dầu hộp số có phẩm cấp không phù hợp).
g. Mùi:
Mùi khét nhẹ, đặc biệt nếu có mùi chua bất thường (khác với mùi ngọt ngọt như lúc bình thường), có thể là một dấu hiệu khác cho thấy hộp số đang quá nhiệt, nóng quá mức.
3. Nguyên nhân dẫn đến hộp số bị hư hỏng nếu thiếu dầu:
Nguyên nhân hàng đầu gây ra hư hỏng hộp số chính là quá nhiệt.
- Hiện tượng quá nhiệt hộp số thường là kết quả của thiếu dầu hộp số (lượng dầu bôi trơn ít hoặc cạn kiệt do không được chăm sóc thường xuyên).
Nếu có dầu hộp số bị rò rỉ, hộp số sẽ tiêu hao dầu nhiều hơn.
- Khi ấy, hộp số sẽ thiếu dầu, bắt đầu trở nên nóng hơn và trượt. Điều này nếu xảy ra sẽ không khiến động cơ chết máy, nhưng nó sẽ khiến cho động cơ bắt đầu quay vòng cao hơn mức bình thường hoặc cảm thấy như thể chiếc không có công suất.
Khi mức dầu hộp số thấp, điều này có thể dẫn đến hư hỏng vĩnh viễn cho hộp số và dẫn đến việc sửa chữa, chế tạo lại hoặc thậm chí thay thế rất tốn kém.
Nếu sử dụng dầu hộp số quá lâu, không thay thế đúng kế hoạch bảo dưỡng, các bụi bẩn, mạt kim loại cũng khiến hộp số nhanh hư hỏng hơn. Bên cạnh đó, việc các van, piston thủy lực bên trong hộp số bị tắc, kẹt, nghẹt cũng khiến hộp số hoạt động không giống như bình thường.
- Hiện tượng có thể xảy ra lúc này là nhảy số chậm, nhảy số không phù hợp với tốc độ hiện tại của xe; xe bị giật cục khi vào số; xe chạy không bốc, ì, phản ứng chậm,…
4. Không nên tự ý thay dầu hộp số:
Dầu hộp số có rất nhiều loại. Công thức dầu bôi trơn hộp số mỗi hãng đều khác nhau, trong khi đó dầu cầu xe thì ít loại hơn.
Đối với nhiều mẫu xe hạng sang, dầu hộp số không được tùy tiện thay thế loại thông dụng ở các xe khác, bắt buộc phải sử dụng loại dầu có công thức đặc biệt của hãng (dầu phải đúng phẩm cấp). Sự khác biệt về độ nhớt và khả năng chịu nhiệt nếu sử dụng không đúng phẩm cấp dầu là những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng vận hành của hộp số.
- Ví dụ, như hãng Mercedes-Benz hay Bentley, BMW họ có hẳn công thức dầu hộp số riêng biệt cho các dòng xe cao cấp của mình. Do đó, việc thay thế này nên thực hiện ở các Gara hay hãng, để hạn chế những rủi ro đáng tiếc xảy ra.
Tổng hợp
Bài viết liên quan:
- Tại sao phải súc rửa dầu hộp số tự động và 4 lý do vô cùng quan trọng mà người sử dụng xe cần phải biết
- Thay dầu hộp số tự động – Bí quyết để giữ hộp số luôn bền vững
- Dấu hiệu nhận biết thân van hộp số tự động bị hư hỏng
