Trong suốt vòng đời 1 bugi trung bình có thể phóng tia lửa điện từ 27,5 triệu đến 110 triệu lần. Mỗi lần, nó làm mài mòn một vài phân tử khỏi các điện cực bugi. Cuối cùng, khoảng cách bugi mở rộng và hỗn hợp nhiên liệu không khí không còn bắt lửa hiệu quả. Các vấn đề khác của động cơ có thể làm bẩn bugi và trong một số trường hợp nhất định, động cơ có thể không nổ. Vậy làm thế nào bạn có thể biết nếu bugi của bạn đang có vấn đề?
Cách thức hoạt động của bugi (spark plug)
Lửa đòi hỏi ba thành phần: Oxy ( O2 ), nhiên liệu và nhiệt. Trong động cơ, mỗi khi một xi lanh thực hiện kì nạp, nó sẽ hút không khí (≈21% O2 ). Động cơ xăng sử dụng chế hòa khí cung cấp nhiên liệu trong hành trình nạp, trong khi ở động cơ phun xăng trực tiếp GDI có thể đợi cho đến cuối kì nén mới phun nhiên liệu. Cuối cùng, nhiệt được cung cấp theo bởi 1 hoặc 2 bugi (bugi đôi), kết quả là hỗn hợp nhiên liệu được đốt cháy – sinh công. Khi lái xe ở tốc độ gần 90km/h, bugi sẽ đánh lửa trung bình khoảng 1.000 lần/phút, hoặc 16 lần mỗi giây.
Trong động cơ xăng, nhiệt được cung cấp dưới dạng một tia lửa điện nhỏ. Điện áp cao trong khoảng 5 kV đến 45 kV tùy thuộc vào chiếc xe, được tạo ra bằng một cuộn dây đánh lửa và điều khiển bởi mô-đun điều khiển động cơ (ECM). Tia lửa xảy ra khi điện tích nhảy giữa các điện cực của bugi, khoảng cách chỉ từ 0,25 mm đến 1,8 mm. Nhiệt sinh ra, trong khoảng từ 4.700 ° C đến 6.500°C, đốt cháy hỗn hợp hòa khí, đẩy pít-tông đi xuống trong kì nổ.
Các dấu hiệu của sự cố hư hỏng bugi
Làm thế nào bạn có thể biết nếu bugi của bạn đang có vấn đề? Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết
- Suất tiêu hao nhiên liệu: Nếu bạn đang theo dõi tính kinh tế nhiên liệu, vấn đề về bugi có thể khiến động cơ tiêu thụ nhiều nhiên liệu hơn bình thường. Vì ECM không kiểm soát được cường độ tia lửa hoặc hàm lượng oxy, nó bổ sung nhiên liệu để bù cho quá trình đốt cháy kém.
- Hiện tượng mất lửa (Misfire): Misfire xảy ra khi bugi không thể đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu không khí. Điều này có thể xảy ra do bugi bị mòn, nhiễm bẩn, dây phin bị nứt,…
- Đèn Check Engine: ECM có thể phát hiện sự mất lửa của bugi trong hàng ngàn lần bugi đánh lửa tốt.
- Khó khởi động: Xác định thời điểm đánh lửa phù hợp là khó khăn nhất khi động cơ lạnh. ECM bổ sung thêm nhiên liệu để giải phóng hơi nước đọng lại trong xilanh, điều này có thể khiến cho bugi bị mòn khó bắt lửa, dẫn đến khó khởi động hoặc không đủ điều kiện để khởi động động cơ.
- Rough Idle: Ở chế độ cầm chừng, các vấn đề về bugi có thể rõ ràng như động cơ rung nhiều hơn, về cơ bản thì hiện tượng misfire thường chỉ xảy ra ở chế độ cầm chừng.
- Công suất kém: Khi tăng tốc, bugi dưới sự điều khiển của ECM sẽ cung cấp tia lửa mạnh để đốt cháy nhiều nhiên liệu hơn và tạo ra nhiều năng lượng hơn. Bugi bị lỗi hoặc cuộn dây đánh lửa yếu có thể không tạo ra tia lửa đủ mạnh.
- Động cơ phản hồi chậm: Chậm trễ về khả năng tăng tốc (động cơ không phản hồi ngay lập tức đối với điều khiển đầu vào), sau đó tốc độ động cơ tăng vọt.
Cách thay thế bugi
Tùy thuộc vào chiếc xe, động cơ và loại bugi, bugi thường kéo dài từ 48.000 km đến 193.000 km. Dây bugi và cuộn dây đánh lửa có thể sử dụng lâu hơn một chút, nhưng thường không quá gấp đôi tuổi thọ của bugi mà chúng cung cấp năng lượng. Đối với hầu hết các phương tiện, việc thay bugi là một vấn đề đơn giản. Dưới đây là các bước cơ bản để thay thế bugi:
- Tháo các bộ phận che chắn động cơ như vỏ động cơ, tấm chắn nhiệt hoặc ống nạp.
- Tháo dây bugi hoặc cuộn dây đánh lửa – Trước khi tháo dây, sử dụng băng keo giấy hoặc phương thức khác để đánh dấu vị trí, nếu không thì bugi có thể không đánh lửa theo đúng thứ tự. Thay thế dây phin bị đứt, mòn,…
- Thổi ra bụi bẩn trong ống bugi: Nếu các ống bugi không được bảo vệ, bụi bẩn hoặc mảnh vỡ kim loại có thể tập trung tại đây. Súng hơi là một cách tốt để loại bỏ nó, ngăn chặn nó rơi vào xi lanh khi bạn tháo bugi.
- Tháo bugi – Sử dụng đầu tuýp phù hợp với từng loại bugi và xoay nó ra.
- Kiểm tra lại khe hở bugi: Hầu hết các khe hở bugi mới được thiết kế sẵn từ nhà máy, nhưng nên kiểm tra và điều chỉnh khoảng cách bugi theo hướng dẫn để đảm bảo.
- Bôi trơn bugi mới – Chỉ sử dụng một chút chất bôi trơn, bôi trơn các ren và gioăng bugi.
- Lắp bugi mới – Xoay bugi bằng tay cho đến khi cảm thấy chặt, sau đó dùng tuýt và thanh nối siết chặt bugi với lực vừa đủ theo yêu cầu kỹ thuật. Kiểm tra hướng dẫn để chắc chắn.
- Lắp đặt lại các bộ phận còn lại.
Quan sát trạng thái hoạt động là chìa khóa để giữ một chiếc xe luôn trong tình trạng tốt, và nhận ra sớm các vấn đề về bugi có thể cải thiện khả năng tiết kiệm nhiên liệu và tránh khỏi những hư hỏng khác.
=>>> Xem thêm: Cấu tạo của bugi ô tô
